Πρωτοβουλία πολιτών

SAVE   F A L A S A R N A – Ν Α Σ Ω Σ Ο Υ Μ Ε Τ Η Φ Α Λ Α Σ Α Ρ Ν Α

01.Παραλία Φαλάσαρνα 

πηγή: ekriti.gr

Η παραλία και η ευρύτερη περιοχή της Φαλάσαρνας, του νομού Χανίων αποτελεί τόπο ξεκούρασης για τους ντόπιους -πέρα από τόπο σκληρής αγροτικής εργασίας, προορισμός για τους περιπατητές και όνειρο διακοπών για ταξιδιώτες από όλο τον κόσμο. Στον Δήμο Κισσάμου φιλοξενούνται σε πρωτοφανή εγγύτητα μεταξύ τους, 2 από τις 25 καλύτερες παραλίες όλου του κόσμου, το Ελαφονήσι και ο Μπάλος. με τη Φαλάσαρνα να ακολουθεί, συγκαταλεγόμενη στις 100 πρώτες προτιμήσεις των ταξιδευτών. Εκεί ακριβώς προσθαλασσώνεται -κυριολεκτικά- το επίμονο -και όπως διαβλέπεται επίπονο- πλάνο μιας γιγάντιας επένδυσης, πάνω στο αδιαμφισβήτητου φυσικού κάλλους, μα επι χρονια κακοποιημένο και έντονα τουριστικοποιημένο Κρητικό τοπίο.

επένδυση σε περιοχή ειδικής διαχείρισης και προστασίας

Η επένδυση σχεδιάζεται από την εταιρεία «ΑΕΙΦΟΡΕΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΦΑΛΑΣΑΡΝΑ Α.Ε», η οποία προέκυψε με διάσπαση από την αρτοποιία «Το  ΜΑΝΝΑ – Ν.Τσατσαρωνάκης Ανώνυμη Βιομηχανική και Εμπορική Εταιρεία». Αφορά στην κατασκευή ενός τουριστικού χωριού σε μία παραλιακή έκταση περί τα 119 στρέμματα, βρισκόμενη εντός μιας  περιοχής που χρήζει ειδικής διαχείρισης και προστασίας.  Συγκεκριμένα, πρόκειται για περιοχή  Νatura  2000 και καταχωρημένη στο Περιφερειακό Χωροταξικό πλαίσιο στις «Περιοχές ανάπτυξης γεωργίας και λοιπού πρωτογενούς τομέα» οι οποίες χαρακτηριστικά «Ορίζονται ως παράκτιες ζώνες ήπιας οικιστικής-τουριστικής ανάπτυξης, ποιοτικής/περιβαλλοντικής αναβάθμισης και προστασίας/ανάδειξης πολιτιστικών και φυσικών πόρων». Στο βόρειο όριο της έκτασης βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος της Αρχαίας Φαλάσαρνας, ενώ στα νότια βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος «Μπουρούνι»,  σύμφωνα με τις σχετικές αποφάσεις κήρυξης. Γειτνιάζει στα δυτικά με την προσφάτως οριοθετημένη γραμμή αιγιαλού, για την οποία, σύμφωνα  με τον ορισμό [στον Ν. 2971/2001] του αιγιαλού είναι κοινόχρηστο στοιχείο ακώλυτης πρόσβασης, που ανήκει, προστατεύεται και διαχειρίζεται από το Δημόσιο. Εντός της έκτασης, έχει επίσης καταγραφεί και αξιολογηθεί εκτεταμένη ύπαρξη του οικότοπου προτεραιότητας Androcymbium rechingeri,  από μελέτη η οποία εκπονήθηκε από το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων (ΜΑΙΧ) και έχει οριστεί  ζώνη προστασίας για την ανάπτυξη του είδους Androcymbium rechingeri, για το σπάνιο κρητικό κρινάκι -σε όλον τον πλανήτη φύεται μόνο στα Φαλάσαρνα, τη Γραμβούσα και το Λαφονήσι. Έχουν επίσης εντοπιστεί ζώνες γεωλογικών σχηματισμών με κωδ. 2110 «υποτυπώδεις κινούμενες θίνες»  καθώς και μεμονωμένοι κέδροι juniperus spp. με κωδ. 2250 (λόχμες των παραλιών με αρκεύθους), ενός είδους κέδρων ιδιαίτερα σημαντικών για τη σταθεροποίηση των αμμοθινών, ενώ η περιοχή αποτελεί και τόπο ωοτοκίας θαλάσσιων χελωνών. Ως περιοχή ιδιωτικής εκμετάλλευσης χρίζεται επομένως ένας πλούσιος πολιτιστικά και συνάμα απολύτως ευαίσθητος φυσικός οικότοπος.

η πρόταση της επενδύτριας εταιρείας 

02.Το προτεινόμενο σχέδιο γενικής διάταξης (Masterplan) του ΕΠΣ,

της εταιρείας «ΑΕΙΦΟΡΕΣ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΦΑΛΑΣΣΑΡΝΑ Α.Ε».

πηγή: neoiorizontes.gr

Για το προωθούμενο έργο, η εταιρεία έχει καταθέσει πρόταση για Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (Ε.Π.Σ.) συνοδευόμενο από Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Σ.Μ.Π.Ε.) -όπως ορίζει η προσφάτως αναθεωρημένη νομοθεσία. Σύμφωνα με το προτεινόμενο από την εταιρεία Ε.Π.Σ., χωρίζονται τέσσερις τομείς επέμβασης. Το κτιριολογικό πρόγραμμα περιλαμβάνει καταλύματα διαμονής 800 κλινών και πλέον [ξεπερνώντας το ανώτατο όριο των 150 κλινών σε Natura], κτίρια υποδοχής, εστιατόριο, ενοικιαζόμενα δωμάτια και πισίνες, χώρους αποθήκευσης τροφίμων, εστιατόρια – beach bar, φούρνο, θέατρο, μουσείο, εγκαταστάσεις λιανεμπορίου, οινοποιείο καθώς και υπόγειες στάθμες με βοηθητικές χρήσεις (βιολογικός, αντλιοστάσια, μετασχηματιστές κλπ.). Ως μέσος συντελεστής δόμησης στο ακίνητο προτείνεται ο 0,15 και ως μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση τα 17.823τ.μ., ενώ στο ακυρωμένο από το ΣτΕ Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο του Τουρισμού οριζόταν ως ανώτατος μικτός συντελεστής δόμησης ο 0,05 (δηλαδή 3 φορές μικρότερος από τον προτεινόμενο. Οι φυτεύσεις, οι αγροτικές καλλιέργειες (διατηρημένες και προτεινόμενες) και τα έργα πρασίνου θα καταλαμβάνουν περίπου 50στρεμ. (περίπου 42% της συνολικής έκτασης του Ε.Π.Σ.). Στα κυρίως μονοπάτια θα επιτρέπεται και η πρόσβαση με βοηθητικά οχήματα της εγκατάστασης (golf cars, bungees). Οι θέσεις στάθμευσης υπολογίζονται στις εκατόν τριάντα (130), οι οποίες πιθανόν θα πολλαπλασιαστούν αν αναλογιστούμε τον αριθμό μόνο των κλινών. Στον τομέα ΙΙ [βόρειο τμήμα της αμμώδους παραλίας], όπως προτείνουν οι επενδυτές, οι επιτρεπόμενες περιφράξεις υλοποιούνται με τρόπο ώστε να μην εμποδίζουν την ελεύθερη διέλευση των μικρών ζώων της άγριας ενδημικής πανίδας. Υπονοείται υπό την έννοια αυτή πως θα καταργηθεί η ελεύθερη πρόσβαση σε όσους μέχρι τώρα επισκέπτονται την περιοχή, στους λουόμενους. Δεν επιτρέπονται -όπως αναφέρουν- οι υπόγειες κατασκευές στα κτίρια με σκοπό της προστασία του ανάγλυφου και την αποφυγή εκτεταμένων εκσκαφών, με εξαίρεση των εγκαταστάσεων των δικτύων κοινής ωφέλειας. Αξίζει ωστόσο να αναλογιστούμε τις εκτεταμένες ανάγκες τ.μ. και όγκου που θα προέκυπταν για τις υποδομές των παραπάνω δικτύων. Στον τομέα ΙV, προτείνεται η χωροθέτηση υπόγειων εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων (Ε.Ε.Λ.) σε έκταση 650τ.μ., εντός δηλαδή του πυκνού τμήματος του οικοτόπου του είδους Androcymbium rechingeri. 

γνωμοδοτήσεις και γνώμες για τις επιπτώσεις της επενδυτικής πρότασης

Μετά την αξιολόγηση των δημοσιευμένων προτάσεων των επενδυτών, ορισμένα δεδομένα των οποίων αναφέρθηκαν και παραπάνω, προέκυψαν αρνητικές τοποθετήσεις και γνωμοδοτήσεις αρμόδιων υπηρεσιών, επιστημονικών και τοπικών διοικητικών φορέων  μαζί με αγωνία πρωτίστως της τοπικής κοινωνίας. Υπενθυμίζεται ότι οι ΕΠΜ (ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες) για τις περιοχές Δικτύου Φύση Natura 2000 Δυτικής Κρήτης έχουν ανατεθεί αλλά δεν έχουν ολοκληρωθεί ούτε επομένως έχουν δοθεί για διαβούλευση, ενώ μέχρι σήμερα στην περιοχή του υπό μελέτη ΕΠΣ δεν υπάρχουν θεσμοθετημένες χρήσεις γης. Η προτεινόμενη -από την εταιρεία- ΣΜΠΕ δεν θα μπορούσε να προχωρήσει πριν της ολοκλήρωση της ΕΠΜ, η οποία έχει ανατεθεί από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.

Η Επιτροπή Ποιότητας Ζωής του Δήμου Κισσάμου, στοιχειοθέτησε την αρνητική γνωμοδότησή της στο υφιστάμενο πρόβλημα ύδρευσης και άρδευσης στην κοινότητά Πλατάνου, δηλώνοντας την ανεπάρκεια νερού για κάλυψη μιας τέτοιας κλίμακας επένδυσης.  Στις παραπάνω επισημάνσεις εστίασε και η αρχικώς αρνητική απόφαση του συμβουλίου της Κοινότητας Πλατάνου, ειδικά εφόσον δεν έχει λάβει τις απαραίτητες διαβεβαιώσεις του Ταμείου Ανάκαμψης στο οποίο απευθύνθηκε για την χρηματοδότηση νέων έργων υποδομών. Συνεπώς, η παροχή των υπολογιζόμενων ποσοτήτων νερού που θα απαιτούνταν, θα διασφαλίζονταν αποκλειστικά από το ήδη επιβαρυμένο δίκτυο του Δήμου Κισσάμου, δεδομένων των μέτρων που απαγορεύουν την ανόρυξη νέων γεωτρήσεων σε όλη την εδαφική περιοχή της Τοπικής Κοινότητας Πλατάνου.

Η πλήρης αντίθεση για το τμήμα της επένδυσης στην παραλία εκφράστηκε και από το Δημοτικό Συμβούλιο Κισσάμου στη συνεδρίαση 13/10/2022.

Αρνητική είναι η γνωμοδότηση του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής [Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α.], αλλά και της Γενικής διεύθυνσης βιώσιμης ανάπτυξης, της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού και του Τμήματος Περιβάλλοντος και Υδροοικονομίας της ΠΕ Χανίων όπως εξέδωσαν με αναλυτική έκθεση αιτιολόγησης και επισημάνσεων. Τα στοιχεία της έκθεσης εγείρουν έντονο προβληματισμό για την συμβατότητα της σχεδιαζόμενης επένδυσης με το Περιφερειακό Χωροταξικό πλαίσιο της Περιφέρειας Κρήτης, στο οποίο προάγεται η προστασία της γεωργικής γης και η αποφυγή συγκρούσεων μεταξύ των χρήσεων «καλλιέργειας υπό κάλυψη» και «οικιστικού περιβάλλοντος, τουρισμού – παραθερισμού». Δηλαδή, επιδιώκεται για την περιοχή το ακριβώς αντίθετο από αυτό που προκρίνει ως καταλληλότερη διαχείριση  το Περιφερειακό Χωροταξικό. 

Παρά τις παραπάνω αρνητικές τοποθετήσεις η Επιτροπή Περιβάλλοντος της Περιφέρειας Κρήτης γνωμοδότησε θετικά για την πολεοδόμηση της παραλίας στα Φαλάσαρνα.

Στη συγκεκριμένη περιοχή, σύμφωνα με το αρχειακό υλικό της “Μονάδας Διατήρησης Μεσογειακών Φυτών” του ΜΑΙΧ [Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων], έχει ήδη καταγραφεί πλήθος αυθαίρετων ανθρώπινων παρεμβάσεων τα τελευταία 25 χρόνια, χωρίς να έχει ακόμη συμπεριληφθεί στις έρευνές τους η πιθανή επιβάρυνσή της από την υπό εξέταση πρόταση. Οι υφιστάμενες παρεμβάσεις που έχουν καταγραφεί, σε μεγάλο ποσοστό αφορούν εκτάσεις που κατέχει και διαχειρίζεται η ίδια εταιρεία που προτείνει και τη δημιουργία του τουριστικού χωριού. 

Η συλλογικότητα “Χωριά Β.Δ. Κρήτης” με κείμενο που έδωσε στη δημοσιότητα εκφράζει την αντίθεσή της στην επένδυση και θέτει μεταξύ άλλων και την ανάγκη εξέτασης της φέρουσας ικανότητας κάθε τόπου ως προς τον αριθμό επισκεπτών. Ενώ έχει συσταθεί και η πρωτοβουλία πολιτών “SAVE FALASARNA”, με κύριο μέλημα την πληροφόρηση της τοπικής και διεθνούς κοινότητας σχετικά με τη διάσωση των κοινωνικών πόρων της περιοχής της Φαλάσαρνας. Με παρέμβασή της κατά την ημερίδα για την Παγκόσμια Ημέρα Πολεοδομίας – Χωροταξίας, παρουσία στελεχών του ΥΠΕΝ και του ΤΕΕ, στις 10/11/2022 στα Χανιά, απηύθυνε γραπτό ερώτημα στους εισηγητές, διερωτώμενη για το τί προβλέπεται ως προς την προστασία του κοινού συμφέροντος τώρα που με τον Νόμο 4864/2021 η επένδυση δύναται να χαρακτηριστεί ως στρατηγική, και με τον οποίο νομιμοποιούνται οι καταστροφικές συνέπειες για το περιβάλλον, την τοπική μικρή και μεσαία επιχειρηματικότητα αλλά ακόμα και την βιωσιμότητα των κατοίκων. Επιπλέον, ζήτησε να οριστεί ο βαθμός της ήπιας ανάπτυξης που αναφέρει το Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο και αν θα καταργηθεί για τις περιοχές NATURA το όριο των 150 κλινών που ίσχυε για τουριστική χρήση.

Η δημοτική αρχή των Χανίων, ούσα η προϊσταμένη πολιτική αρχή της Υπηρεσίας Δόμησης για το σύνολο του νομού Χανίων, συμπεριλαμβανομένων και των εξεταζόμενων περιοχών  της Φαλάσαρνας, δεν έχει πάρει θέση επί του ζητήματος.

Το σύνολο των παραπάνω εισηγήσεων έχει γνωμοδοτικό χαρακτήρα και όχι αδειοδοτικό. Η τελική απόφαση περί αδειοδότησης ή μη, θα δοθεί από το αρμόδιο ΥΠΕΝ και από το Συμβούλιο της Επικρατείας, μετά από εξέταση των μελετών και των γνωμοδοτήσεων που θα προκύψουν. 

Αν εγκριθεί η παρούσα μελέτη θα υπονομεύσει ευθέως το περιεχόμενο των Ειδικών Περιβαλλοντικών Μελετών, που βρίσκονται υπό ολοκλήρωση ενώ θα δημιουργήσει προτετελεσμένο για επόμενες αντίστοιχης κλίμακας επενδύσεις που θα καταστρέψουν ανεπιστρεπτί τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του νησιού της Κρήτης. Η ίδια άλλωστε εταιρεία, αγόρασε πρόσφατα παραθαλάσσια έκταση με στόχο την τουριστική εκμετάλλευση, στο Ελαφονήσι, συνολικού εμβαδού 610.807,65 τ.μ., αφού απορρόφησε έναντι €1.750.000 την εταιρεία «ΕΛΑΦΟΝΗΣΟΣ ΑΕ», η οποία κατείχε την έκταση.

εκθεμελιωση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας 

και θέσπιση προσωποπαγών προνομίων

Πέρα όμως από τις πολλαπλές τεκμηριωμένες αντιθέσεις αλλά και αυθόρμητες αμφισβητήσεις που έχουν εκφραστεί, πολλές πλευρές έχουν δηλώσει πως επαφίενται στις νόμιμες διαδικασίες για τη διασφάλιση της ασφαλούς ανάπτυξης της περιοχής του Κισάμου. Με αφορμή αυτή τη στάση, ας εξετάσουμε τις σχετικές αλλεπάλληλες νομοθετήσεις του τελευταίου διαστήματος, με έναυσμα και την προσπάθεια συγκέντρωσης αυτών από τον Δημήτρη  Μητρόπουλο στο άρθρο του  Φαλάσαρνα: Το δέντρο, το κρινάκι και το δάσος. Παρατηρείται μια απροκάλυπτη και σπασμωδική προώθηση της μεγάλης -έως τεράστιας- κλίμακας έργων και εκμεταλλεύσεων μέσα σε ένα ανεξέλεγκτο πλαίσιο ανάπτυξης. Κι ενόσω η Ελλάδα, έχει κριθεί και έχει εγκαλεστεί Ενωσιακά για την κακή διαχείριση σε κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα.

Συγκεκριμένα, για την παρούσα επένδυση συντάχθηκε Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο, με βάση τον Ν.4759/2020, και αναρτήθηκε η ΣΜΠΕ -ως μοναδική υποχρέωση  στην πραγματικότητα των επενδυτών για την ενημέρωση του κοινού. Κι ενώ εκκρεμεί η Ε.Π.Μ. από πλευράς ΥΠΕΝ ενεχεται ο κίνδυνος η ΣΜΠΕ της επένδυσης να προκαταβάλει τις μελέτες του Υπουργείου αλλά και το Προεδρικό Διάταγμα που θα ακολουθήσει για την προστασία της Φαλάσαρνας και της ευρύτερης περιοχής. Με τη σημείωση, πως η ανάθεση των συντακτών της Ε.Π.Μ. -αιτιολογημένα μεν- γίνεται απευθείας στους αιτούντες μελετητές, μετά από εξέταση της οικονομικής προσφοράς που παρέχουν.  Και με την υποσημείωση, πως με τον Ν.4685/20 Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας, έχει επιδιωχθεί η “επιτάχυνση των διαδικασιών έκδοσης Απόφασης Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ)”, με τον επιταχυντή να θέτει τόσο ασφυκτικά χρονικά πλαίσια εξέτασης, που η αξιολόγηση αδυνατεί να είναι αξιόλογη.

Με τον Ν.4759/2020 (ΦΕΚ Α’ 245/09.12.2020), Εκσυγχρονισμός της Χωροταξικής και Πολεοδομικής Νομοθεσίας και άλλες διατάξεις, στον οποίο επαναλαμβάνονται οι όροι της επιτάχυνσης, της απλούστευσης και της στρατηγικής, κατοχυρώνεται και η κατάργηση του δικαιώματος δόμησης κατά παρέκκλιση, για μικρές ιδιοκτησίες εκτός σχεδίου. Ενώ παράλληλα δεν απαγορεύονται οι συνενώσεις μικρής έκτασης γεωτεμαχίων με σκοπό τη δημιουργία -υπό όρων- μεγαλύτερων ιδιοκτησιών για τουριστική- και όχι μόνο- εκμετάλλευση. Με αποτέλεσμα να απαξιώνεται η μικρο-ιδιοκτησία και να ευνοούνται οι μεγάλες τουριστικές μονάδες που σπεύδουν να αγοράσουν τα χαμηλής αξίας και μη αξιοποιήσιμα πλέον γεωτεμάχια. 

Όσο για τη γειτνίαση με αιγιαλό, το 2020 απλοποιήθηκε η απλή παραχώρηση, με κοινή υπουργική απόφαση που υπέγραψαν οι Υπουργοί Θεοδωρικάκος, Χατζηδάκης, Βεσυρόπουλος. Μέσα στο γενικότερο τότε πλαίσιο εξαίρεσης, προβλέφθηκε η προσκόμιση μόνο των απαραίτητων δικαιολογητικών, προκειμένου να υπογραφούν και να προχωρήσουν οι συμβάσεις παραχώρησης για την εκμετάλλευση παραλιών. 

Ο εμπαιγμός συνεχίζεται με το Άρθρο 10 του Νόμου 4864/2021, ο οποίος όρισε ως “στρατηγικές τις επενδυσεις που επιφέρουν ποσοτικά και ποιοτικά σημαντικά αποτελέσματα ως προς την αύξηση της απασχόλησης, την παραγωγική ανασυγκρότηση και την ανάδειξη του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της χώρας”. Έχουν δε ως κύριο χαρακτηριστικό -μεταξύ άλλων- την εξοικονόμηση φυσικών πόρων. Με υποτειθέμενο γνώμονα τα παραπάνω, οι πολύ μεγάλες επιχειρήσεις αποκτούν δικαίωμα επιχορήγησης από την κυβέρνηση (έως και 75% και με σημαντικές φοροαπαλλαγές) για την υλοποίηση των ιδιωτικών επιχειρηματικών τους πλάνων, ενώ με τον ίδιο νόμο αποκλείονται οι μεσαίου μεγέθους επιχειρήσεις. Με τον παρόντα αναπτυξιακό νόμο εξαιρούνται από τη λήψη οποιασδήποτε μορφής ενίσχυσης οι ξενοδοχειακές μονάδες τριών αστέρων, οι οποίες αντιπροσωπεύουν το 27,70% του συνολικού ξενοδοχειακού δυναμικού της χώρας.

Με το Άρθρο 19, «Η αξιολόγηση πραγματοποιείται …από μέλος του Μητρώου Ορκωτών Ελεγκτών…ή δύναται να ανατίθεται…σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα…». Ενώ ως βασική προϋπόθεση για την χρηματοοικονομική επάρκεια και τη βιωσιμότητα των σχεδίων τίθεται η λήψη τραπεζικού δανείου. Άρα οι τράπεζες, οι ορκωτοί κ.ά, αποκτούν κεντρικό ρόλο στην διακίνηση των κρατικών χρημάτων, δημιουργώντας  πελατειακή σχέση μεταξύ του επενδυτή και του αξιολογητή.

Με τον ίδιο νόμο, έγινε δυνατή η παραχώρηση χρήσης αιγιαλού ή παραλίας όταν αυτό προβλέπεται από Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ), με ξεχωριστό άρθρο να αφορά στην παραχώρηση σε περιπτώσεις στρατηγικών επενδύσεων.

Διασαφηνιστικό των επιδιώξεων του νέου αναπτυξιακού νόμου είναι το απόσπασμα από τη θέση του  Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητος κατά τη δημόσια διαβούλευσή του. “Σύμφωνα με τα άρθρα 3, 4 και 5 του νομοσχεδίου, το κάθε επενδυτικό σχέδιο θα αντιμετωπίζεται ξεχωριστά. Ο επενδυτής θα εξασφαλίζει ειδικό κατά παρέκκλιση προνομιακό καθεστώς που θα προτείνει ο ίδιος και θα εγκρίνεται με συνοπτικές ad hoc διαδικασίες…. Τα ειδικά αυτά πολεοδομικά καθεστώτα θα απαλλάσσουν το εκάστοτε επενδυτικό σχέδιο από τους χωροταξικούς, πολεοδομικούς και περιβαλλοντικούς περιορισμούς που ισχύουν για τους κοινούς θνητούς.  Θα προβλέπουν όρους δόμησης κατά παραγγελία (αποστάσεις κτιρίων από τα όρια του οικοπέδου και μεταξύ τους, συντελεστές δόμησης, συντελεστές εκμετάλλευσης κατ’ όγκο, ανώτατο ύψος και ποσοστό κάλυψης και κάθε είδους παρεμβάσεις στις θάλασσες και τις ακτές).  Τα καθεστώτα αυτά θα επιτρέπονται παντού, ακόμα και σε περιοχές Natura, χωρίς να απαιτείται η συμβατότητά τους με τα διαχειριστικά σχέδια και τις ανάγκες ειδικής προστασίας των περιοχών αυτών. Η ειδική και κατά παρέκκλιση διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης που θεσπίζει το επίμαχο νομοσχέδιο αποτελεί διακωμώδηση του Συντάγματος, της ενωσιακής νομοθεσίας και της πάγιας νομολογίας του ΣτΕ.”.

Σε συνέχεια της καταστρατήγησης της ελεύθερης χρήσης των παραλιών, στον Νόμο 4916-2022, στις Έκτακτες ρυθμίσεις για την παραχώρηση απλής χρήσης αιγιαλού και παραλίας αποκλειστικά για το έτος 2022, λόγω πανδημίας και έκτακτων συνθηκών, δίνει “μέχρι τις 31.10.2022” το δικαίωμα στους ιδιοκτήτες ενοικιαζόμενων επιπλωμένων δωματίων -όμορων με τον αιγιαλό εκτάσεων- να τις εκμεταλλεύονται εμπορικά, χωρίς δημοπρασία.  

Στην τελευταία προσπάθεια “εκθεμελίωσης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας” -όπως χαρακτήρισε τον νόμο Ν.4964/2022 η Μαρία Καραμανώφ, Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας & τ. Αντιπρόεδρος του ΣτΕ- θεσπίστηκαν οι διατάξεις για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, για την ανάπτυξη των Υπεράκτιων Αιολικών Πάρκων και την προστασία του περιβάλλοντος και ξεσήκωσαν πλήθος αντιδράσεων από περιβαλλοντικές και άλλες οργανώσεις, στην μόλις έξι ημερών διαβούλευση. Ως αποτέλεσμα των επικρίσεων, αποσύρθηκε το κεφάλαιο που αφορούσε στις επιτρεπόμενες χρήσης γης στις προστατευόμενες περιοχές, με τη δέσμευση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα πως θα επανακατατεθούν τροποποιημένες. Κατά τη δημόσια διαβούλευση του νομοσχεδίου το Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας  εξέφρασε κραυγή αγωνίας για την “κατάφωρη παραβίαση της ενωσιακής νομοθεσίας αλλά και των συνταγματικών διατάξεων για την προστασία του περιβάλλοντος και τις αρμοδιότητες της Δημόσιας Διοίκησης (άρθρα 24 και 26)”. Ψηφίστηκε ωστόσο, οι αξιολογητές των ΜΠΕ να αμείβονται απευθείας από τους φορείς των έργων που ελέγχουν, καλλιεργώντας μια πελατειακή σχέση που αντίκειται στις έννοιες της διαύγειας και της αντικειμενικότητας.

Πολιτική πρόθεση να επιλέξεις ποιά ζωή είναι βιώσιμη; Και για ποιους;

Διαφαίνεται πως προκρίνεται συστηματικά η εξέταση όλο και πιο ειδικών και χωρικά εντοπισμένων περιπτώσεων ιδιωτικού πλουτισμού χωρίς να εξετάζεται ένας συνθετικός προγραμματισμός της αρχιτεκτονικής του δομημένου και του φυσικού περιβάλλοντος. Με απλουστευτικό τρόπο θεσπίζονται προσωποπαγή προνόμια και ακυρώνεται οποιαδήποτε προοπτική ισορροπημένου διαμοιρασμού της αποκόμισης και της εξοικονόμησης των πάσης φύσεως πόρων.  

Είναι καταφανές πως στην προάσπιση των κοινωνικών συμφερόντων στην περιοχή της Φαλάσαρνας, δεν τίθεται ζήτημα σύννομου ή εμπορεύσιμου. Τα άρθρα και οι παράγραφοι γράφονται και σβήνονται από τους νομοθέτες και αυτό που η φύση δώρισε ως κοινό αγαθό  βαφτίζεται τουριστικό προϊόν και διακινείται μονοπωλιακά μέσα σε μια γιγαντωμένη τουριστική βιομηχανία. Είναι ζήτημα πλέον πολιτικής πρόθεσης να επιλέξεις ποιά ζωή είναι βιώσιμη; Και για ποιους; Γιατί βιωσιμότητα είναι το κρινάκι που φυσά ο δυτικός άνεμος και το παραδοσιακό κατάλυμα, η αρχιτεκτονική ταυτότητα και το άγριο κρητικό τοπίο, η αξιοπρεπής εργασία και η αξιόλογη διαβίωση. Χωρίς πολιτική βούληση για διαφύλαξη των φυσικών και αυτομάτως και κοινωνικών πόρων και αγαθών, η ελεύθερη πρόσβαση σε αυτά θα περιορίζεται, οι μικρές ιδιοκτησίες θα απαξιώνονται και οι κατοικίες και τα μικρής κλίμακας καταλύματα θα υποβαθμίζονται διαρκώς με θέα μεγαλοεπιχειρήσεις πάνω στη θάλασσά μας. 

Πρωτοβουλία πολιτών

 S A V E    F A L A S A R N A

ΝΑ ΣΩΣΟΥΜΕ ΤΗ ΦΑΛΑΣΑΡΝΑ